Nasıl ihracatçı olunur ?
Bugünkü yazımız da nasıl ihracatçı olunur bu konu hakkında konuşacağız. Evet önceki yazılarımızı okudunuz ve ihracat üzerine hatta dış ticaret üzerine birtakım bilgiler elde ettiniz. İhracat konusunda teorik olarak belli bir aşamaya ulaştınız. Elbette bir seviyeye ulaşabilmek birkaç yazı okumakla gerçekleşmez. Uzun okumalar, derin analizler ve araştırmalar ile ileri bir seviyeye ulaşabilirsiniz.
Ben neden alım satım işlemleri için bir araştırmacı gibi davranayım ? Analize neden ihtiyacım olsun ki ? Elimde bir ürün var ve yalnızca kâr edebilmek için onu yurt dışına ihraç etmek istiyorum. Uzun ve karmaşık ön araştırmalarla uğraşamam. İhraç etme yolunu ve aracıları öğrenmek benim için yeterli.
…
Eğer taşıdığınız kaygılar ve aklınızdaki sorular yukarıda belirttiğimiz gibi ise siz sadece kısa vadeli bir ihracat işlemi yapabilirsiniz. Yaptığınız alım satım işlemlerinin ardından bireysel bir kazanç elde etseniz de bu kalıcı olmayacaktır. Ülke ekonomileri küçük yahut büyük ölçekli ihracatçı birimlerin yaptıkları ekonomik faaliyetler sayesinde büyüme gösterirler. Yapacağınız ihracatın hem size bir gelir kapısı sağlaması hem de milli kazanç oluşturması toplumsal bir fayda sağlayacaktır. Herhangi bir ekonomik enstrüman kullanırken eğer bireyci yaklaşırsanız devletin sağlayacağı sübvansiyonlardan faydalanma oranınız düşecektir. İhracatı iyi bilmek ve araştıran bir ihracatçı olmak uzun vadeli kazanç elde etmenizi sağlayacaktır.
Nasıl ihracatçı olunur başlıklı yazımızı okumadan önce daha önceki yazılarımızda bahsettiğimiz ihracat ve yurt dışı ticareti ile ilgili içerikleri mutlaka okumalısınız. İlk önce ihracatçı olmanın temel noktalarından bahsedelim. Ardından bir ihracatçının sahip olması gereken karakter özellikleri ile devam edelim.
İhracatçılar Birliğine Üyelik
Bilindiği üzere ihracat Türkiye’nin gümrük bölgesinin dışına mal göndermektir. Öncelikle ihracat yapabilmek için bir tüzel kişiliğe sahip olmanız gerekmektedir. Tüzel kişilikten kasıt bir şirketinizin olmasıdır. Her gerçek ve tüzel kişi ihracat yapabilir. Bunun ardından yapılması gereken bir ihracatçılar birliğine üyelik ve aranan diğer şart olan tek vergi numarasına sahip olmaktır. İhracatçılar birliğine üye iseniz ve tek vergi numaranız varsa ihracat yapabilirsiniz. Haydi bir de bu konuda mevzuata göz atalım:
5910 Sayılı “Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun”un 4. Maddesi’nin bentlerinde şöyle belirtiliyor;
İhracatçılar Birliğine Üye olmak
MADDE 4 – (1) İhracatçıların ilgili birliğe üye olmaları ve kanunda belirtilen ödemeleri yapmaları zorunludur. Birliklerden birine üye olan ihracatçı, diğer birliklerin iştigal alanına giren maddeleri üyelik şartı aranmaksızın ihraç edebilir.
(2) Üyeler; birliğin kararlarına uymak, birliğin amaçlarına uygun davranmak, yetkili organlar tarafından istenecek ihracatla ilgili bilgi ve belgeleri zamanında ve eksiksiz olarak vermekle yükümlüdür, istediği zaman üyelikten ayrılabilme hakkına sahiptir.
(3) Gümrük idarelerince gümrük beyannamelerinin onaylanmasında birliğin onayının aranması ve buna ilişkin usul ve esaslar, Gümrük Müsteşarlığı’nın olumlu görüşü alınmak kaydıyla Müsteşarlık tarafından belirlenir.
ifadeleri yer almaktadır.
Amacı, 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun kapsamına giren konularda uygulanacak usul ve esasları belirlemek olan “Türkiye İhracatçılar Meclisi İle İhracatçı Birliklerinin Kuruluş Ve Görevleri Hakkında Yönetmelik” in 6.maddesine bakalım:
İhracatçılar Birliğine Üye olmak devam
MADDE 6 – (1) İhracat yapacak gerçek veya tüzel kişilerin, ihraç edecekleri malın ait olduğu sektörde faaliyet gösteren ve ticaret sicilinde kayıtlı merkez veya şube adreslerinin birinin bulunduğu en yakın birliğe üye olmaları ve Kanunda belirtilen ödemeleri yapmaları zorunludur. Birliklerden birine üye olan ihracatçı diğer birliklerin iştigal alanına giren maddeleri de üyelik şartı aranmaksızın ihraç edebilir. Ancak, sadece üyesi olduğu birliğin hizmetlerinden yararlanır ve genel kuruluna katılabilir.
(2) Birliğe üye olan gerçek ve tüzel kişi ihracatçılar diledikleri zaman yazılı olarak müracaat etmek suretiyle birlik üyeliğinden ayrılabilirler. Üyelikten ayrılanların, ayrıldıkları tarihe kadar olan yükümlülükleri ortadan kalkmış sayılmaz. Birlikten ayrılan üyenin yeniden üye olmak istemesi halinde varsa diğer genel sekreterliklere bağlı birliklerdekiler de dahil olmak üzere eski borçları ilgili birlik adına tahsil olunur.
(3) İhracatçılar Birliği Üyeleri;
a) Kanun ve yönetmeliklerde üyelikle ilgili olarak belirtilen görevleri yerine getirmekle,
b) Birliklerin amaçlarına aykırı harekette bulunmamakla,
c) Birlik yetkili organları tarafından istenecek bilgi ve belgeleri zamanında, tam ve doğru olarak vermekle,
ç) Birlik kararlarına uymakla,
d) Birlik veri tabanında yer alan adres, telefon, faks, elektronik posta adresi ve internet adresi başta olmak üzere iletişim bilgilerinin güncelliğini sağlamakla,
e) Birliğe kayıt sırasında giriş aidatı ve her yıl için yıllık aidat ödemekle,
yükümlüdür.
İfadelerinin yer aldığı yönetmelik nasıl üye olunacağına dair usul ve esasları belirtmektedir. Bir birliğe üye olmak için birliğin istediği gerekli belge ve evrakları ulaştırmanız, zorunlu işlemleri yerine getirmeniz gerekir. Üye olacağınız ihracatçılar birliğinin internet sitesine girerek birliğe iletmeniz gereken belgelere rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Bugün bütün ihracat birlikleri Türkiye İhracatçılar Meclisi çatısı altında toplanmıştır. Düzenli ve bütün halinde birliklerin kontrolü sağlanır.
Bu kısımları bitirdikten sonra, nasıl ihracatçı olunur yazımızın pazar araştırması bölümüne gelmekteyiz.
2 Pazar araştırması
Yukarıda belirtilen şartlar gerçekleştirildikten sonra diğer önemli kısım olan pazar araştırmalarıdır. Bir ihracatçı yurt dışı ticareti yapmadan önce yapmak istediği ticaret için bir Pazar bulmalıdır. Aksi takdirde ihracatın yapılması çok zor hatta imkansızdır. Peki Pazar araştırması nasıl yapılır ?
Siz ihracatını yapacağınız ürünün özelliklerine hakim olmak zorundasınız. Neyi satacağınızı bilmeli, tam teşekküllü donanıma sahip olmalısınız. Ürününüzü iyi bilmenin sağlayacağı yararı, dünyadaki pazarları araştırırken göreceksiniz. Küresel ekonomik düzlemde ticari faaliyette bulunan çok sayıda firma, firmaların bulunduğu sektörler, bireysel üreticiler ve şahıslar bulunmaktadır. Kişilerin oluşturduğu çeşitli ve yüksek oranda piyasa mevcuttur. Bu nedenle iyi bir araştırmacı gibi hareket ederek neredeyse dünya pazarına hakim olacak uzmanlıkta olmalısınız. Mahiyetli ve zor gözüktüğünün farkındayız. Fakat kalıcı ve uzun vadeli iş haddini oluşturmak kolay değildir. Küçük ölçekte ticaret yapmak ise niyetiniz, geniş hacimli bakmanıza lüzum yok. Geleceğe dönük olarak hareket edecekseniz planlı bir pazar analizi yapmalısınız.
İhraç edeceğiniz ürünün özelliklerine göre araştırmaya başlamalısınız. Biliyoruz ki dünyada çok sayıda pazar mevcut. İyi bir araştırma ile hangi ülkeye, ülkenin hangi sektörüne hitap edeceğinizi belirlemelisiniz. Araştırma yaparken alanınızı daraltmak sizi amacınıza yaklaştıracaktır. Çünkü seçenekler oldukça fazla ve riskler de yüksek orandadır. Hedef pazarı belirlemek için eleme yöntemini kullanmalısınız. Kriterlerinizi nitelikli olarak belirleyip ülkeleri hedeflerinizden çıkartmalı ve yöneleceğiniz pazarları iyice daraltmalısınız. Özellikle ihracatınızın ilk aşamalarında riskin az olmasını ve kazanç sağlamayı istiyorsanız çok fazla ülke ile ticari girişime kalkışmak doğru olmayacaktır. Ülkeleri iyi tanımak ve tükettiği ürünleri, kullandıkları malzemeleri ve yararlandıkları hizmetleri iyi bilmelisiniz.
ayrıca pazar araştırması yazımız için tıklayınız.
ayrıca yukardaki linkte de belirtildiği üzere google trend kullanarak belli başlı pazar araştırması yapabilirsiniz.
gümrük işlemleri
Yöneleceğiniz ülke pazarlarını belirledikten sonra artık ürünü yurt dışına ihraç edebilirsiniz. Bu aşamada lojistik kısım ve gümrük işlemleri sizi karşılıyor olacak. Operasyonal işlemlerin gerçekleşmesi için belli bir gümrüğe yetki verilir. Yetkilendirme bizzat kişinin kendisi üzerinden olabileceği gibi başkası üzerinden de olabilir. Müşavirliğe verilen vekaletname ile işlemler yetkinin verildiği temsilci tarafından görülür. Temsilci ihracat beyannamesini oluşturur. İhracatın yapılacağı ülkeye göre düzenlenecek belgeler belirlenir. Her ülkenin standartları ve istediği belgeler farklılık gösterir. Gümrük müşavirliğinde tüm işlemler yapılır ve lojistik unsur ile malınız yurt dışına ihraç edilir.
bilgi ve donanım
İhracat yapabilmek için gerekli bürokratik evraklar tamamlandıktan sonra bir birliğe üyeliğinizi yaptınız. Ardından yöneleceğiniz ülke pazarlarını belirlediniz ve son olarak gümrük işlemlerini kendiniz yahut temsilci aracılığı ile çözüme kavuşturdunuz. Tüm bu işlemleri yapmadan önce, yaparken ve yaptıktan sonra eksiksiz sahip olmanız gereken diğer bir nitelik bol bol araştırmaktır. Araştırma yalnızca pazar ile sınırlı değildir. Nitekim ticari statünüzü genişlettikçe yöneleceğiniz pazarları da büyüteceksiniz. Risk almaktan ve daha geniş sektörlere adım atmaktan çekinmeyin. Ancak bilgili bir şekilde risk almalısınız. Zaten öğrendikçe riskler arınmış olacaksınız. Hatta var olan riskleri kendi lehinize çevireceksiniz. Bilgi ise araştırmakla elde edilir.
Komşu ülkelere ihracat yapmak en önemli aşamalardan biridir. Ama bu tek pazara bağımlı olmak demek değildir. Türkiye’nin genel sorunlarından biri ülke sınırlarını belli bir yüz ölçümünden daha uzağa taşıyamamak, yalnızca belli başlı pazarlarla sınırlı kalmaktır. Ama iyi bir teknik ve strateji ile hareket edildiğinde ihracatın sınırları da genişleyecektir. Güncel olaylar mutlaka takip edilmelidir. Ayrıca takip edilmesi gereken diğer başlıklar;
İhracat yapılmak istenen ülkenin gündemi
Dünya genelindeki yurt dışı ticaret hacmi
Ülkelerin iş ve genel kültürü
İhraç edilecek ürünlerin özellikleri
Değişen ekonomik yapılar
İhracat yapılacak ülkenin hukuk sistemi
Türkiye’ de ihracatla ilgili mevzuat ve yönetmelikler (güncel olarak takip edilmesi önemlidir. Maddelerde değişiklik yaşanabilir.)
Ayrıca ihracat ile ilgili Ticaret Bakanlığı’nın ve devlet kuruluşlarının birçok bilgilendirici internet sitesi bulunmaktadır. Onlar üzerinden incelemeler yapılabilir.
Bu yazımızda nasıl ihracatçı olunur bu konunun üstünde durduk, diğer yazılarımız için;
