Ülkelerin iş kültürü
Yazılarımızda odak noktamız dış ticaret ve onun türevleri olan ihracat ile ithalat. Bu yazımızda ele alacağımız konu ise diğer ülkelerin iş yaşamlarında sergiledikleri davranışlardır.
Ülkeler küreselleşmenin etkisi ile benzer yaklaşımlara sahip olmaya başlasa da birçok yönden farklılıklarını sürdürmektedir. Farklılıklar beraberinde çeşitliliği getirmiştir. Peki neden bu denli ayrışma mevcuttur ?
Bir ulusu farklı kılan unsurlar tek bir kavramla açıklanamaz. Açıklanmaya çalışılsa da yanlış bir yöntem uygulanmış olunur. Çünkü kavramlar belli başlıklar altında toparlanır ve bu başlıkların salınımı ile farklı kollara ayrılır. Toplandıkları başlıklar ise doğal ve yapay sebeplerdir. Doğal sebepler; coğrafi koşullar, iklim, çevresel faktörlerdir. Yapay koşullar ise insan temelli tüm kavramlardır. Kültür, dil, din, zevkler ve tercihler, gelenek, görenekler vb. tüm unsurlardır. Tarihsel süreçte yaşanan coğrafi keşifler ile birçok millet kaynaşarak benzer kültürel özelliklere sahip olmaya başladı. Tek çatı altında toplanan farklı örf, adet sahibi insanlar birbirleriyle ilişkili tercihlere yönelme eğilimi gösterdi. Sanayi Devrimi ve bugün yaşadığımız dijitalleşen çağ, kaynaşmayı arttırıp benzer nitelikleri çoğalttı. Sosyal ilişkilerde yoğun bir ortaklık sürecine gidildiği gibi iş yaşamında da rekabeti arttırmak, diğer uluslarla ticari işbirliği sağlamak maksadı ile ortak iş süreçleri her geçen gün ivme kazanıyor. Tüm bu sebeplere rağmen özünde sahip olunan kültürel faaliyetlerin kolay kolay değişmesi pek de mümkün değil. Bir ulusun kültürü insan temelli olarak meydana geldiği için büyümesi ve gelişmesi de insanın etkisi ile gerçekleşir.
Kültür her şeyde kendisini belirgin bir şekilde gösterir. İş yaşamında da ulusların folklorik özelliklerini görmek mümkündür. İş insanlarının, çalışanların yahut iş hayatında faaliyette bulunanların tavırları, işe yaklaşımları, çalışma hayatındaki rolleri yaşadığı ülkenin geleneksel bakış açısını oldukça yansıtmaktadır. O halde bu yansımayı görmek ve az da olsa bilgi edinebilmek adına ülkelerin iş hayatında sahip oldukları kültürel özellikleri hep birlikte inceleyim. Dış ilişkilerde en çok ihracat yaptığımız ülke olan Almanya ile başlayalım.
Almanya iş kültürü
Almanlar disiplinli ve dakik bir iş hayatına sahiptir. Tamamen randevu sistemi ile hareket edip yapacakları faaliyetleri ciddiyetle organize ederler. Düzen Almanya’daki insanların sadece iş yaşamında değil hayatlarının her alanında geçerli ve vazgeçilmez bir kavramdır. Hiyerarşik yapılanma çok sert bir şekilde mevcut değildir. Çalışanlardan çoğu konuda insiyatif beklenir. Fazla samimi hareketler yerine sade bir el sıkışma öncelikleridir. Giyim yönünden ise yine sadeliği tercih edip abartılı aksesuarlardan, göz alıcı kıyafetlerden uzak durulmasını arzu ederler. Verimli ve pratik insanlar olmalarından kaynaklı Avrupa’da en fazla patent başvurusuna sahip ülkedir. Bir şirkette, firmada yahut benzeri bir çalışma sahasında idarenin yönetimi ile ilgilenen kişiler de çalışanlar ile aynı saatlerde işe başlayıp bırakırlar. Sırf yüksek statüye sahip oldukları için çalışanlardan ayrı saat dilimlerinde çalışma eğilimi göstermezler. Pazar günleri ülke genelinde istirahat günüdür ve ses yoğunluğu yüksek işler yasaktır ya da bu işler minimum seviyede yapılır.
Avusturya iş kültürü
Orta Avrupa’da yer alan Avusturya kuzeyinde bulunan Almanya ile komşuluğundan kaynaklı mı bilinmez benzer iş ahlakına sahiptir. Aynı şekilde iş hayatında dakikliğe ve disiplinli olmaya çok önem verirler. Yapılan programlara geç kalınması dezavantajdır ve hiç hoş karşılanmaz. Dakikalar dahi oldukça önemlidir. Sanat ve edebiyat alanında birçok müzisyene, yazara ve sanatkâra sahip olan Avusturya’da tarihi geçmişi ile birlikte büyüleyici bir atmosfer hakimdir. Gelişkin sanat anlayışı çalışma hayatında da etkisini göstermektedir. Sahip olduğunuz kültür birikimini çalışma yaşamınıza yansıtmanız olumlu bir geri dönüş sağlayacaktır.
Mısır iş kültürü
Gelelim Arap dünyasının kültürel merkezi olan ve piramitlere ev sahipliği yapan Mısır’a. Trafik yoğunluğundan mı kaynaklıdır bilemiyoruz ama Mısır’da işe gecikmeler pek göze batmaz. Dakik olmak önemli değildir. Hatta yabancı ortakları bekletmek bizzat adetlerinde olan bir şeydir. Zaten mevut trafik ve yol koşullarında hızlı hareket etmeniz zorlu olacaktır. Gelenekselliği her alanda hissettiğimiz bir kültürleri vardır. Kıyafetleri, aksesuarları oldukça kültürel özelliklere sahiptir. İş yaşamında ise giyim konusunda ciddi olunması beklenir, aksesuar ve kıyafetlerde kadın ile erkeklerin açıklığı hoş karşılanmaz. Özellikle kadınların daha kapalı kıyafetler tercih etmesi istenir. Sakin olmak ve patronların kararlarına karşı sabırlı hareket etmek çalışanlar için avantaj sağlayacaktır.
Japonya iş kültürü nedir ?
Biraz da Asya kıtasını ziyaret edelim. Yönümüzü Asya’nın doğusuna çevirip Japonya üzerine konuşalım. En çok bilinen özelliklerinden biri hiç şüphesiz çok çalışmalarıdır. Saatlerce çalışmak onlar için vazgeçilmezdir. İş için başvurulan firmalar kişilere sponsor olmaktadır. Bu sponsorluk başvuran kişiyi birçok yönden desteklemek içindir. Güvenlik bunlardan birsidir. Kişinin yaşadığı herhangi bir tehlike anında ilk aranan yer, çalışılan firmadır. Çalışanlar arasında kullanılan siyah firma ve beyaz firma kavramları vardır. Siyah firmalar çalışanlara iş konusunda iyi davranmazken beyaz firmaların çalışanlara yaklaşımı daha ılımlıdır. Bu kavramlar kurumsal nitelikli olmayıp sadece kişilerin kendi arasında kullandığı bir ifadedir. Sosyal ilişkiler yönünden samimi yahut içtenliğe pek sahip olmadıkları için bu durum iş yaşamlarında da kendini belli ediyor. Selamlaşma onlar için vazgeçilmezdir. Temasın az olmasına özen gösterirler. Uzak mesafeli ve yalın bir selamlaşma onlar için yeterlidir.
Çin Halk Cumhuriyeti iş kültürü
Asya’dan çok uzaklaşmadan rotamızı Çin’e çeviriyoruz. Teknoloji yönünden büyük gelişmelere sahip Çin Halk Cumhuriyeti; yapay zekâ açısından ileri teknolojik atılımlara da devam ediyor. İş ile ilgili alınacak kararlara önem verip hızlı hareket ediyorlar. Bir şey için karar vermek onlarda bürokratik yavaşlığa maruz kalmıyor. Uzun uzadıya düşünme süreçleri yerine hız daha iyi bir etkendir. Çalışma hayatındaki iletişim oldukça önemli. Net ifadeler, anlatılmak istenenin tek seferde belirtilmesi, derin bir üslupla karmaşık diyaloglara girilmemesi iş kabullerinde önem arz ediyor. Misafirperver olmaları iş ahlaklarında da kendine yer edinmiş vaziyette. Batı kültüründe olduğu gibi bireysel değil, toplumsal bütünlük mevcut. İş sohbetlerini çoğunlukla öğle ve akşam yemeklerinde konuşurlar. Statüsü yüksek kişiler (eğitim, sağlık vb. alanlarda) yemek masasında en önemli konuma oturtulur. Çünkü bu kişilere büyük saygı duyulur. Çin ile ithalat ilişkisi kurulmak istendiğinde talep edilen ürünler konusunda net olunmalıdır. Ürün belli olup ürünün özelliklerine dair istekler de kesinlik içermelidir. Yoksa taleplere geri dönüş yapılmaz, ticari ilişki kurulamaz. Yatırım yapacakları bir işin uzun vadeli olmasını beklerler. Kurulacak ticari ilişkinin uzun döneme yansıması onların temel istekleridir. Tek bir alım satım ile ilişkinin sonlanması taraftarı olmazlar.
İrlanda iş kültürü nedir ?
Tekrar Avrupa’ya yöneliyoruz. Kuzey Batı Avrupa’da bir ülke: İrlanda. Büyük Kıtlık sebebi ile nüfusu ciddi anlamda zarar gören ülke, hala nüfusunu toparlamış değil. Çok uluslu şirketler İrlanda’nın ihracat sektörüne hakimdir. Fakat ülke gelirine katkı sağlayan sadece bu değildir. Diğer kaynaklardan yapılan ihracat da milli gelirde nitelikli bir yere sahip. Yeşil renge dair spesifik bir ilgileri ve sevgileri var. Bu rengi iş hayatında kullanabilirsiniz. Samimiyet ve misafirperverlik halk tabanında hakim olduğu gibi çalışma hayatında da önemlidir. İş toplantıları öncesinde kısa bir hoş sohbet yapılır. Ardından toplantıya geçilir. Konuşmamak, suskun olmak, sertlik pek hoş karşılanmaz. Kimi ülkede çalışma hayatında ciddiyet önemsenirken İrlanda’da güler yüz çok daha tercih edilir.
Rusya iş kültürü
Geniş yüz ölçümüne sahip olan Rusya hem Asya hem Avrupa kıtasında bulunur. Öte yandan Kuzey Avrasya’da yer almaktadır. Folklorik özellikler içinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin etkilerini görmek mümkün. Sosyal ilişkileri ile iş ilişkilerinde ayrı bir çizgi olduğu söylenebilir. Coğrafi konumlarından mı iklimsel koşullardan mı ötürü bilemesek de fazla içten tavırları yoktur. Birine sen yerine siz diye hitap edilmesi çok daha uygun olacaktır. Özel hayat ile ilgili içeriklere çok girilmemeli, resmi olunmalıdır. Ukrayna ile var olan çekişmeli politika sebebi ile sohbetlerde bu ilişkilerden bahsetmemek doğru olacaktır. İş hayatında özellikle dakik olmak çok önemli. Küçük şirketler ile büyük şirketlerin kurumsal anlayışları farklıdır.
Her ne kadar ülkeler ve kültürleri ayrışsa da ticari ilişkilerin gerçekleşmesi mecburidir. İhracat ve ithalat ilişkisi kurulacak bir ülkenin sosyal ve ekonomik yapısının bilinmesi gerekir. Öğrenilen farklılıklara göre imal edilecek malların özellikleri kavranır ve ticari ilişki kolaylaşır. Kurulacak ilişkilerin kalıcılığı sağlanır. Kültür çeşitliliği milletleri birbirinden uzaklaştırmaz. Aksine çeşitliliğin uyandırdığı merak, ilgiyi de arttıracaktır. Yazımıza Can Yücel’in bir şiiri ile son verelim:
“En uzak mesafe ne Afrika’dır, ne Çin, ne de Hindistan
Ne seyyareler ne de geceleri ışıldayan yıldızlar
En uzak mesafe iki kafa arasındadır
Birbirini anlamayan.”
Diğer yazılarımız için:
Bugünkü yazımızda ülkelerin iş kültürünü inceledik. Diğer yazılarımızı incelemenizi tavsiye ederiz.
